Pháp lý trong kinh doanh dịch vụ logistics

tại Việt Nam

Kinh doanh dịch vụ logistics tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ nhờ quá trình hội nhập kinh tế và sự bùng nổ thương mại điện tử. Tuy nhiên, logistics là ngành dịch vụ có nhiều quy định pháp lý đặc thù, yêu cầu doanh nghiệp phải nắm vững để hoạt động hợp pháp và tránh rủi ro. Trong bài viết này, Luật sư – Công ty Luật Hợp Danh INCIP sẽ phân tích các quy định pháp lý quan trọng và đưa ra những khuyến nghị thiết thực cho doanh nghiệp logistics.

1. Khái niệm và phạm vi hoạt động logistics

Theo khoản 1 Điều 233 Luật Thương mại 2005, “Dịch vụ logistics là hoạt động thương mại, theo đó thương nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.”

Điều này có nghĩa là logistics không chỉ giới hạn ở vận tải, mà còn bao gồm nhiều dịch vụ bổ trợ khác như đóng gói, phân phối, lưu kho, tư vấn xuất nhập khẩu… Doanh nghiệp cần xác định rõ lĩnh vực hoạt động để đăng ký kinh doanh chính xác, tránh việc hoạt động “thiếu ngành nghề” hoặc vi phạm pháp luật.

2. Điều kiện kinh doanh dịch vụ logistics

Điều 234 Luật Thương mại 2005 quy định: “Thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics phải là doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc hộ kinh doanh được thành lập hợp pháp.”

Đặc biệt, một số dịch vụ logistics đặc thù yêu cầu giấy phép con, ví dụ:

Dịch vụ vận tải đường bộ: Cần giấy phép kinh doanh vận tải hàng hóa.
Dịch vụ vận tải đường biển: Cần đáp ứng điều kiện tàu biển, nhân sự và giấy phép chuyên ngành.
Dịch vụ kho bãi: Đối với kho chứa thực phẩm, dược phẩm hoặc hóa chất nguy hiểm, doanh nghiệp cần có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh và phòng cháy chữa cháy.

Luật sư INCIP khuyến nghị: Doanh nghiệp cần rà soát toàn bộ danh mục dịch vụ logistics mình cung cấp để bổ sung giấy phép hoặc điều kiện pháp lý kịp thời.

3. Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài

Theo Nghị định 163/2017/NĐ-CP, doanh nghiệp có vốn nước ngoài muốn kinh doanh logistics phải tuân thủ cam kết của Việt Nam trong WTO và các hiệp định thương mại tự do. Một số hạn chế điển hình:

Vận tải hàng hóa đường bộ: Vốn nước ngoài tối đa 51%.
Dịch vụ phân phối: Doanh nghiệp phải thành lập liên doanh với đối tác Việt Nam.
Dịch vụ vận tải hàng không, đường biển: Bị giới hạn tỷ lệ sở hữu và phạm vi hoạt động.

Việc không tuân thủ quy định này có thể dẫn đến việc bị thu hồi giấy phép hoặc xử phạt hành chính.

4. Hợp đồng dịch vụ logistics – Rào chắn pháp lý quan trọng

Điều 235 Luật Thương mại 2005 quy định hợp đồng logistics phải được lập thành văn bản hoặc hình thức tương đương, bao gồm đầy đủ:

Quyền và nghĩa vụ của các bên.
Giới hạn trách nhiệm và điều khoản bồi thường thiệt hại.
Điều khoản bảo hiểm hàng hóa và xử lý sự cố.

Luật sư INCIP khuyến cáo: Nên tham khảo luật sư khi soạn thảo hợp đồng để tránh các điều khoản bất lợi hoặc thiếu sót, đặc biệt khi làm việc với đối tác quốc tế.

5. Quản lý bảo quản và vận chuyển hàng hóa

Hàng hóa trong logistics rất đa dạng, từ hàng thông thường đến hàng đặc biệt như thực phẩm, dược phẩm, hóa chất. Doanh nghiệp phải đảm bảo:

Hệ thống kho bãi đạt chuẩn, có kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm.
Phương tiện vận tải đạt yêu cầu về an toàn, vệ sinh và phòng cháy.
Quy trình lưu trữ và vận chuyển phù hợp với từng loại hàng hóa.

Nếu không tuân thủ, doanh nghiệp dễ gặp rủi ro bị phạt hoặc bồi thường thiệt hại khi xảy ra sự cố.

6. Ứng dụng công nghệ và quản lý minh bạch

Các hệ thống quản lý hiện đại như WMS (Warehouse Management System) và TMS (Transport Management System) giúp doanh nghiệp:

Tăng khả năng truy xuất nguồn gốc hàng hóa.
Hạn chế thất thoát, nhầm lẫn trong quản lý kho và vận chuyển.
Nâng cao tính minh bạch với khách hàng và đối tác.

Đây không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế trong ngành logistics.

7. Nghĩa vụ thuế, hải quan và bảo mật thông tin

Doanh nghiệp logistics phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về:

Thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, phí và lệ phí liên quan.
Khai báo hải quan chính xác với các lô hàng xuất nhập khẩu.
Bảo mật thông tin khách hàng và dữ liệu vận chuyển.

INCIP thường xuyên tiếp nhận các vụ tranh chấp phát sinh do doanh nghiệp sơ suất trong khâu khai báo hải quan hoặc vi phạm bảo mật dữ liệu.

8. 5 Khuyến nghị thực tiễn từ Luật sư INCIP

Xây dựng hợp đồng mẫu chuẩn mực để áp dụng cho từng dịch vụ.
Rà soát định kỳ giấy phép kinh doanh và giấy phép con để đảm bảo hoạt động hợp pháp.
Đầu tư hệ thống công nghệ quản lý kho – vận tải, vừa nâng cao hiệu quả vừa giảm rủi ro.
Thiết lập quy trình quản trị rủi ro pháp lý, bao gồm bảo hiểm hàng hóa và trách nhiệm dân sự.
Tư vấn pháp lý định kỳ để cập nhật quy định mới, đặc biệt với dịch vụ xuất nhập khẩu và hợp tác quốc tế.

Ngành logistics tại Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn không ít rủi ro pháp lý. Doanh nghiệp cần chủ động xây dựng hệ thống quản trị pháp lý ngay từ đầu, từ việc đăng ký ngành nghề, xin giấy phép, ký kết hợp đồng, đến quản lý thuế và bảo mật thông tin.

Công ty Luật Hợp Danh INCIP với hơn 20 năm kinh nghiệm tư vấn cho doanh nghiệp logistics cam kết đồng hành cùng khách hàng, giúp xây dựng giải pháp pháp lý an toàn, hiệu quả và lâu dài.

Các vấn đề pháp lý cần tư vấn, bạn vui liên hệ với luật sư chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT HỢP DANH INCIP

INCIP LAWFIRMs
Địa chỉ: Số 24/463 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
HOTLINE: 0906 271 494 / 096 4478 877
Google map: https://maps.app.goo.gl/bqbNM7JJiRBYHw6t9

Fanpage: https://www.facebook.com/luatincip

website: www.incip.com.vn

——————————————————————————–

INCIP – Công ty Luật hàng đầu cung cấp dịch vụ
* Luật sư Tư Vấn – Tranh Tụng – Đại diện ủy quyền giải quyết vụ việc trong các lĩnh vực: Dân sự – kinh tế – Hôn nhân gia đình – Đất đai – Đầu tư tài chính – Doanh nghiệp
* Luật sư thực hiện các giải pháp tư vấn luật theo giờ – theo vụ việc và thường xuyên