Việc đi xe khách, máy bay, taxi, xe ôm… là sự giao kết và thực hiện Hợp đồng vận chuyển hành khách.

 

I/ Khái niệm hợp đồng vận chuyển hành khách

 

Điều 522 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Hợp đồng vận chuyển hành khách là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên vận chuyển chuyên chở hành khách, hành lý đến địa điểm đã định theo thỏa thuận, hành khách phải thanh toán cước phí vận chuyển.”

Đặc điểm pháp lý:

– Là hợp đồng song vụ và có đền bù;

– Đối tượng của hợp đồng: công việc chuyên trở người và hành lý;

– Hình thức hợp đồng: có thể bằng văn bản, lời nói hoặc hành vi cụ thể. Vé là bằng chứng của việc giao kết hợp đồng vận chuyển hành khách giữa các bên.

 

II/ Các quy định về hợp đồng vận chuyển hành khách

 

1/ Quyền và nghĩa vụ của bên vận chuyển:

a) Quyền

– Yêu cầu hành khách trả đủ cước phí vận chuyển hành khách, cước phí vận chuyển hành lý mang theo người vượt quá mức quy định.

– Có quyền từ chối chuyên chở hành khách và/hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng trong trường hợp sau đây:

+ Hành khách không chấp hành quy định của bên vận chuyển hoặc có hành vi làm mất trật tự công cộng, cản trở công việc của bên vận chuyển, đe dọa đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác hoặc có hành vi khác không bảo đảm an toàn trong hành trình; trong trường hợp này, hành khách không được trả lại cước phí vận chuyển và phải chịu phạt vi phạm, nếu điều lệ vận chuyển có quy định;

+ Do tình trạng sức khỏe của hành khách mà bên vận chuyển thấy rõ rằng việc vận chuyển sẽ gây nguy hiểm cho chính hành khách đó hoặc người khác trong hành trình;

+ Để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan.

b) Nghĩa vụ

– Chuyên chở hành khách từ địa điểm xuất phát đến đúng địa điểm, đến đúng giờ, bằng phương tiện đã thỏa thuận một cách an toàn, theo lộ trình; bảo đảm đủ chỗ cho hành khách và không chuyên chở vượt quá trọng tải.

– Mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với hành khách theo quy định của pháp luật.

– Bảo đảm thời gian xuất phát đã được thông báo hoặc theo thỏa thuận.

– Chuyên chở hành lý và trả lại cho hành khách hoặc người có quyền nhận hành lý tại địa điểm thỏa thuận theo đúng thời gian, lộ trình.

– Hoàn trả cho hành khách cước phí vận chuyển theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.

 

2/ Quyền và nghĩa vụ của hành khách:

a) Quyền

– Yêu cầu được chuyên chở đúng bằng phương tiện vận chuyển và giá trị theo cước phí vận chuyển với lộ trình đã thỏa thuận.

– Được miễn cước phí vận chuyển đối với hành lý ký gửi và hành lý xách tay trong hạn mức theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.

– Yêu cầu thanh toán chi phí phát sinh hoặc bồi thường thiệt hại, nếu bên vận chuyển có lỗi trong việc không chuyên chở đúng thời hạn, địa điểm đã thỏa thuận.

– Nhận lại toàn bộ hoặc một phần cước phí vận chuyển trong trường hợp bị từ chối chuyên trở vì lý do ngăn ngừa dịch bệnh lây lan và lý do sức khỏe không đảm bảo và trường hợp khác do pháp luật quy định hoặc theo thỏa thuận.

– Nhận hành lý tại địa điểm đã thỏa thuận theo đúng thời gian, lộ trình.

– Yêu cầu tạm dừng hành trình trong thời hạn và theo thủ tục do pháp luật quy định.

– Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng trong trường hợp bên vận chuyển:

+ Không chở hành khách đến đúng địa điểm, đúng giờ, đúng phương tiện, không  an toàn, không đúng lộ trình; chuyên chở vượt quá số lượng ghế và quá trọng tải.

+ Không đảo đảm thời gian xuất phát đã được thông báo hoặc theo thỏa thuận.

+ Không trả hành lý đúng địa điểm thỏa thuận, không đúng thời gian, lộ trình.

b) Nghĩa vụ

– Trả đủ cước phí vận chuyển hành khách, cước phí vận chuyển hành lý vượt quá mức quy định và tự bảo quản hành lý mang theo người.

– Có mặt tại điểm xuất phát đúng thời gian đã thỏa thuận.

– Tôn trọng, chấp hành đúng quy định của bên vận chuyển và quy định khác về bảo đảm an toàn giao thông.

 

3/ Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

– Trường hợp tính mạng, sức khỏe và hành lý của hành khách bị thiệt hại thì bên vận chuyển phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

– Bên vận chuyển không phải bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và hành lý của hành khách nếu thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của hành khách, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

– Trường hợp hành khách vi phạm điều kiện vận chuyển đã thỏa thuận, quy định của điều lệ vận chuyển mà gây thiệt hại cho bên vận chuyển hoặc người thứ ba thì phải bồi thường.