Vụ cắt đôi que thử xét nghiệm HIV, viêm gan B tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gì?

Ngày 9/12/2019, phóng sự điều tra của Chuyển động 24h (VTV24) đã làm dư luận xôn xao về sự việc Bệnh viện Xanh Pôn – một trong những bệnh viện lớn nhất của TP. Hà Nội – đã có hành vi cắt đôi que thử nhanh HIV, viêm gan B và trộn chung các mẫu máu khi làm các xét nghiệm này.

Kết luận của Sở Y tế Hà Nội nêu rõ khoa Vi sinh Y học có những sai phạm như: Không báo cáo việc nhận và sử dụng test HIV Combo với bệnh viện; không thực hiện đúng các quy định về tiếp nhận quà tặng; tự ý nhận quà là test HIV Combo của Công ty Lục Tỉnh. Báo cáo của Sở Y tế Hà Nội cũng cho biết nhân viên khoa Vi sinh Y học ghi khống 1.272 kết quả trong sơ đồ test HIV thường ngày tại viện. Trên thực tế, nhân viên chỉ xét nghiệm kiểm chứng gần 80 test.

Ngay sau khi xảy ra vụ việc, Sở Y tế Hà Nội đã yêu cầu Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với 3 cán bộ, nhân viên y tế của Khoa Vi sinh (trong đó có phó trưởng khoa phụ trách Khoa vi sinh), để xác minh, làm rõ vụ việc. Thời gian tạm đình chỉ từ ngày 9-12 đến hết ngày 27-12.

Về kết quả xác minh việc nhận, sử dụng Test Alere HIV Combo – Nhật Bản (Test HIV Combo) tại Khoa Vi sinh Y học, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn không mua loại Test này, việc có Test HIV Combo tại Khoa Vi sinh y học là do bà Chu Thị Loan – Phó Khoa, Phụ trách Khoa nhận và chỉ đạo nhân viên trong Khoa nhận Test này của Chi nhánh Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Lục Tỉnh (Công ty Lục Tỉnh). Công ty này cung cấp 40 Test HIV Combo cho Khoa Vi sinh Y học trong 2 lần. Cụ thể, ngày 17/7/2019 bà Vũ Phương Thơm ký nhận 20 Test (1 hộp) và ngày 31/10/2019 bà Chu Thị Loan ký nhận 20 Test (1 hộp). Khoa Vi sinh Y học không báo cáo việc nhận và sử dụng Test HIV Combo với Bệnh viện.

Theo GS.TS Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, Đại biểu Quốc hội khóa XIV, đánh giá hai sai phạm gồm cắt đôi que thử HIV và trộn 4 mẫu máu lại với nhau tại Bệnh viện Xanh Pôn chắc chắn sẽ làm sai lệch kết quả xét nghiệm. Việc cắt đôi thanh kit sẽ để lọt các trường hợp có tác nhân gây bệnh. Trường hợp nồng độ thấp sẽ bị bỏ sót, gây nên hiện tượng âm tính giả. Nếu tình trạng tiếp tục sẽ có nhiều trường hợp đã nhiễm bệnh nhưng lại có kết quả âm tính. Hành động này rất nguy hiểm, làm lọt người nhiễm bệnh, nhất là bệnh nhân HIV. Điều này sẽ càng trở nên nghiêm trọng với căn bệnh HIV khi người bệnh không được phát hiện sẽ truyền bệnh sang những người khác.

Ngày 13/12/2019, một lãnh đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an thành phố Hà Nội cho biết, cơ quan này đã tiếp nhận thông tin vụ việc. Căn cứ Điều 36, Điều 145 và Điều 146 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội đang tiến hành kiểm tra, xác minh các nội dung này.

Các Luật sư của Hãng luật INCIP (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) nhận định đây là sự gian lận có hệ thống chứ không phải của riêng cá nhân nào và có dấu hiệu phạm tội hình sự. Tuy nhiên, để kết luận chính xác tội danh gì thì Cơ quan điều tra cần vào cuộc xác minh động cơ, mục đích của hành vi gian lận trong xét nghiệm y tế. Bên cạnh đó, cần xác định số tiền những người có liên quan gây thiệt hại hay chiếm đoạt. Làm rõ các yếu tố trên mới kết luận được họ phạm tội gì? Nếu không kết luận được các yếu tố cấu thành tội phạm thì chỉ có thể phạt vi phạm hành chính, hoặc nhắc nhở, khiển trách, cảnh cáo.

Dưới góc độ hình sự, các tội danh mà các nhân viên y tế của Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn có thể bị truy tố như sau:

1. Tội tham ô tài sản (Điều 353 Bộ luật hình sự 2015);

2. Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 355 Bộ luật hình sự 2015)

3. Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ (Điều 356 Bộ luật hình sự 2015)

Đối với bệnh nhân thì hành vi của các nhân viên y tế bệnh viện cũng đã vi phạm sự thỏa thuận trong giao dịch dân sự. Bởi họ đã tiến hành xét nghiệm không đúng quy chuẩn đã cam kết; làm xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của bệnh nhân (khách hàng)… Các bệnh nhân đã đến đây xét nghiệm có thể khởi kiện dân sự yêu cầu bệnh viện phải thực hiện việc xét nghiệm lại và bồi thường thiệt hại (nếu có).

Trên đây là những thông tin pháp luật cơ bản của hãng luật INCIP về Vụ cắt đôi que thử xét nghiệm HIV, viêm gan B tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn. Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vì hãng luật INCIP không có hồ sơ thực tế của vụ việc cũng như không được trực tiếp làm việc với những người trong vụ việc này. Nếu bạn đang có nhu cầu tư vấn pháp luật hoặc đang gặp một vấn đề pháp lý cần phải giải quyết thì hãy vui lòng liên hệ ngay với các luật sư của hãng luật INCIP theo thông tin bên dưới. Hãng luật INCIP được thành lập từ năm 2006 với đội ngũ nhiều luật sư giỏi, có uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn pháp luật và tham gia tố tụng liên quan đến các lĩnh vực pháp lý như: